فصلنامه علمی

نوع مقاله : مقاله علمی

نویسندگان

گروه حقوق خصوصی، دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

پیشینه و اهداف: تمایزهای بنیادین خصیصه‌های نظام کیفری از مدنی باعث گردیده تا مرزهای مشخصی بین حقوق کیفری و مدنی شکل گیرد؛ لیکن استقلال این دو شاخۀ حقوقی در همۀ زمینه‌ها مطلق نیست. دعاوی کیفری جبران خسارت که در سایه‌سار نظام بیمه شکل می‌گیرد، خود را از انحصار قواعد کیفری رهانیده و تمایل به ارتباط با دعاوی مدنی جبران خسارت را حفظ نموده است. شناسایی این پیوند مستلزم واکاوی هدف، ماهیت و رویکرد تقنینی و قضایی نسبت به این دعاوی است که در این پژوهش به آن پرداخته می‌شود.
 روش‌شناسی: روش مورد استفاده در این پژوهش شیوۀ توصیفی – تحلیلی است و تصمیمات موجود در رویۀ قضایی نیز به‌عنوان مستندات مطالعه، مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
یافته‌ها: نظام کیفری با تنبیه و بازپروری جایگاه اصلی خود را تثبیت نموده، ولی اندیشۀ جبران خسارت زیربنای اصلی نظام مدنی را شکل داده است. تمایز در اهداف این دو نظام باعث گردیده تا ماهیت و قواعد مخصوصی، دعاوی کیفری و مدنی را احاطه کند و اندیشۀ دادرس هر حوزه برای استنباط مسئولیت را تحت تأثیر قرار دهد؛ لیکن پذیرش استقلال مطلق دعاوی مدنی و کیفری جبران خسارت در نظام بیمه‌ای باعث از هم گسیختن نظم قواعد عمومی مسئولیت در این حوزه از جبران خسارت می‌شود. در کنار قابلیت استخراج هدف و ماهیت واحد از هر دو نوع دعوا، یافتن آثار و احکام واحد برای شناسایی مسئولیت بیمه‌گر در دعوای مدنی و کیفری خلاف قاعده نیست. منابع دادرسی و ضمانت اجرای هر دو حوزه نیز مبتنی بر نظام واحدی است که نظریۀ اصلی آن را جبران سریع و کامل خسارت در یک دادرسی شکل می‌دهد.
نتیجه‌گیری: نظام کیفری با تنبیه و بازپروری جایگاه اصلی خود را تثبیت نموده، ولی اندیشۀ جبران خسارت زیربنای اصلی نظام مدنی را شکل داده است. تمایز در اهداف این دو نظام باعث گردیده تا ماهیت و قواعد مخصوصی، دعاوی کیفری و مدنی را احاطه کند و اندیشۀ دادرس هر حوزه برای استنباط مسئولیت را تحت تأثیر قرار دهد؛ لیکن پذیرش استقلال مطلق دعاوی مدنی و کیفری جبران خسارت در نظام بیمه‌ای باعث از هم گسیختن نظم قواعد عمومی مسئولیت در این حوزه از جبران خسارت می‌شود. در کنار قابلیت استخراج هدف و ماهیت واحد از هر دو نوع دعوا، یافتن آثار و احکام واحد برای شناسایی مسئولیت بیمه‌گر در دعوای مدنی و کیفری خلاف قاعده نیست. منابع دادرسی و ضمانت اجرای هر دو حوزه نیز مبتنی بر نظام واحدی است که نظریۀ اصلی آن را جبران سریع و کامل خسارت در یک دادرسی شکل می‌دهد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Contemplation on the need to link civil and criminal lawsuits in the insurance system

نویسندگان [English]

  • H. Afkar
  • A. Khodabakhshi

Department of Private Law, Faculty of Law and Political Science, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran

چکیده [English]

BACKGROUND AND OBJECTIVES: The fundamental differences between the characteristics of the penal system and the civil one have led to the formation of clear boundaries between criminal and civil law; But the independence of these two branches of law is not absolute in all areas. Criminal claims for damages, which are formed in the shadow of the insurance system, have freed themselves from the monopoly of criminal rules and have maintained the tendency to be related to civil lawsuits for damages. Identifying this link requires an analysis of the purpose, nature and legislative and judicial approach to these claims, which is discussed in this research.
METHODS: The method used in this research is descriptive-analytical method and the decisions in the judicial procedure have been used as study documents.
FINDINGS: The penal system has established its main position through punishment and rehabilitation, but the idea of compensation has formed the main foundation of the civil system. The difference in the goals of these two systems has made the nature and special rules of criminal and civil lawsuits surround and influence the Judge's views and thoughts of each area to infer responsibility. However, accepting the absolute independence of civil and criminal compensation claims in the insurance system causes the breakdown of the order of the general rules of responsibility in this field of compensation. In addition to the ability to extract the purpose and nature of the unit from both types of litigation, finding the single effects and rulings to identify the insurer's liability in civil and criminal litigation is not against the rule. The resources of the trial and the guarantee of enforcement of both areas are also based on a single system, the main theory of which is the rapid and complete compensation of damages in a trial.
CONCLUSION: Finding a unit purpose and nature in civil and criminal lawsuits in the insurance system provides the possibility of sharing rules and identifying a single basis for liability. The slight difference in the procedure of the civil and criminal authorities is because of their special spirit. The privacy of the nature of the lawsuit and the dominance of the purpose of compensation in both lawsuits lead to the inference of a Joint performance guarantee, and the theory of correlation between civil and criminal lawsuits in the insurance system replaces its fundamental distinction.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Insurance
  • Insurer Involvement in Litigation
  • Nature of Insurance Litigation
  • Purpose of Litigation

نامه به سردبیر


سردبیر نشریه پژوهشنامه بیمه، هرگونه پیشنهاد و انتقاد دیگر نویسندگان و خوانندگان را در خصوص نقد و بررسی این مقاله مندرج در سامانه نشریه را ظرف مدت 3 ماه از تاریخ انتشار آنلاین مقاله در سامانه و قبل از انتشار چاپی نشریه، به منظور اصلاح و نظردهی امکان پذیر نموده است.، البته این نقد در مورد تحقیقات اصلی مقاله نمی باشد.
توجه به موارد ذیل پیش از ارسال نامه به سردبیر لازم است در نظر گرفته شود:
[1] نامه هایی که شامل گزارش آماری، واقعیت ها، تحقیقات یا نظریه پردازی ها هستند، لازم است همراه با منابع معتبر و مناسب همراه باشد، اگرچه ارسال بیش از زمان 3 نامه توصیه نمی گردد.
[2] نامه هایی که بجای انتقاد سازنده به ایده های تحقیق، مشتمل بر حملات شخصی به نویسنده باشند، توجه و چاپ نمی شود.
[3] نامه ها نباید بیش از 300 کلمه باشد.
[4] نویسندگان نامه لازم است در ابتدای نامه تمایل یا عدم تمایل خود را نسبت به چاپ نظریه ارسالی نسبت به یک مقاله خاص اعلام نمایند.
[5] به نامه های ناشناس ترتیب اثر داده نمی شود.
[6] شهر، کشور و محل سکونت نویسندگان نامه باید در نامه مشخص باشد.
[7] به منظور شفافیت بیشتر و محدودیت حجم نامه، ویرایش بر روی آن انجام می پذیرد.


 

CAPTCHA Image