فصلنامه علمی

نوع مقاله : مقاله علمی

نویسندگان

1 گروه حقوق خصوصی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه فردوسی مشهد، خراسان رضوی، ایران

2 گروه حقوق جزا و جرم‌شناسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه فردوسی مشهد، خراسان رضوی، ایران

چکیده

 هدف: بسیاری از حوادث زیان‌بار به جهت توأم‌شدن با صدمه بدنی در محاکم کیفری مطرح می‌شوند و توجه به وضعیت طرفین دعوای زیان، مصلحت بیمه‌گر و دستگاه قضا ایجاب می‌نماید تا تدارک زیان با کمترین زمان و هزینه صورت گیرد. سابقه رویه قضایی نشان می‌دهد که گاه به جهاتی همچون فوت متهم، عدم وقوع بزه و ... مرجع کیفری پرونده را مختومه نموده و طرفین حادثه برای دریافت خسارات خود به طرح دعوای حقوقی ارشاد می‌شوند. مطالعه حاضر به منظور تبیین رویکرد جدید مقنن در جبران سریع‌تر و کم هزینه‌تر صدمات بدنی انجام می‌شود تا با بررسی تأثیر تبصره (1) ماده 85 قانون آیین دادرسی کیفری بر بیمه‌گر، نظریه جبران خسارات بدنی ناشی از یک حادثه در ضمن یک دادرسی به جهت جلوگیری از تکرار دعاوی و تحمیل هزینه بر طرفین پرونده، بیمه‌گر و دستگاه قضا تقویت گردد.
روش‌شناسی: روش مورد استفاده در این پژوهش شیوه توصیفی – تحلیلی است و تصمیمات موجود در رویه قضایی نیز به عنوان مستندات مطالعه مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
یافته‌ها: در کنار برخی معایب تفسیر موسع تبصره (1) ماده 85 قانون آیین دادرسی کیفری، تحلیل نتایج اقتصادی و اجتماعی مقرره مزبور، لزوم رسیدگی واحد به تبعات ناشی از یک حادثه را اقتضا می‌کند و رویه جدید محاکم کیفری نیز به این سمت و سو گرایش دارد.
نتیجه‌گیری: قلمروی تبصره (1) ماده 85 قانون آیین دادرسی کیفری علاوه بر بیت‌المال، به صندوق تأمین خسارات بدنی و بیمه‌گر نیز قابل تسری است؛ همچنین با تحت شمول قرار دادن صدمات مقصر و غیر مقصر حادثه در تبصره مزبور، شایسته است تا زمینه لازم جهت رسیدگی به جبران خسارات بدنی ناشی از حادثه در ضمن یک دادرسی فراهم آید. 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Identifying the liability of the insurer in the criminal process

نویسندگان [English]

  • H. Afkar 1
  • A. Khodabakhshi 1
  • S.M. Seidzadeh Sani 2

1 Department of Private Law, Faculty of Law and Political Science, Ferdowsi University of Mashhad, Razavi Khorasan, Iran

2 Department of Criminal Law and Criminology, Faculty of Law and Political Science, Ferdowsi University of Mashhad, Razavi Khorasan, Iran

چکیده [English]

Objective: Many harmful incidents are presented in criminal courts in order to be combined with bodily injury, and paying attention to the situation of the parties to the loss lawsuit, the interests of the insurer and the judicial system requires that the preparation of the loss is done with the least time and cost. The history of the judicial procedure shows that sometimes the criminal authority closes the case due to reasons such as the death of the accused, the absence of a crime, etc. The present study is carried out in order to explain the new approach of the legislator in the faster and less expensive compensation of bodily injuries, in order to examine the effect of Note (1) of Article 85 of the Criminal Procedure Law on the insurer, the theory of compensation for bodily damages caused by an accident in a proceeding to prevent To strengthen the insurer and judicial system from repeating lawsuits and imposing costs on the parties of the case.
Methodology: The method used in this research is the descriptive-analytical method, and the decisions in the judicial procedure will be used as study documents.
Findings: In addition to some disadvantages of the expanded interpretation of Note (1) of Article 85 of the Criminal Procedure Law, the analysis of the economic and social results of the mentioned regulation requires the need to deal with the consequences of an incident in a single manner, and the new procedure of the criminal courts is also in this direction. tends to
Conclusion: The scope of Note (1) of Article 85 of the Criminal Procedure Law can be extended to the personal injury insurance fund and the insurer in addition to the financial institution; Also, by including the injuries caused by the accident and those not caused by the accident in the aforementioned note, it is necessary to provide the necessary ground for dealing with the compensation of the physical damages caused by the accident in a proceeding.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Impact of criminal proceedings on the insurer
  • Insurer
  • Physical Damage Fund
  • Diya
  1. آبخیز، مجید (1396). تحلیل حقوقی جبران خسارت از طریق صندوق تأمین خسارت‌های بدنی (مطالعه تطبیقی در نظام حقوق ایران و نیوزیلند). تهران: انتشارات آیین دادرسی، چاپ اول.
  2. آخوندی، محمود (1372). آیین دادرسی کیفری. جلد اول، تهران: سازمان چاپ و انتشارات، چاپ پنجم.
  3. اردلانی، علی (1344). ماهیت قضایی حیثیت خصوصی جرم در حقوق فرانسه. مجله حقوق جزای تطبیقی، 3 (17): 28-40.
  4. الماسی، نجاد علی؛ حبیبی درگاه، بهنام (1391). درآمدی بر کیفیت دادرسی در فرآیند دادرسی کارآمد. فصلنامه دیدگاه‌های حقوق قضایی، 17(58): 47- 72.
  5. الیوت، کاترین؛ ورنون، کاترین (1387). نظام حقوقی فرانسه. ترجمه صفر بیگ زاده، تهران: سمت، چاپ اول.
  6. بای، حسینعلی (1383). قلمرو مسئولیت بیت‌المال در پرداخت دیه. مجله فقه و حقوق، 3 (3): 73- 104.
  7. پرادل، ژان (1386). حقوق کیفری تطبیقی. جلد اول، ترجمه مجید ادیب، تهران: میزان، چاپ اول.
  8. پوراستاد، مجید؛ حصار خانی، فاطمه (1394). تحلیل اقتصادی فرآیند دادرسی مدنی بر اساس هزینه‌ها. تحقیقات آزاد حقوقی، دوره 8 (28):57- 85.
  9. استفانی، گاستون؛ لواسور، ژرژ؛ بولوک، برنار (1377). آیین دادرسی کیفری. جلد اول، ترجمه حسن دادبان، تهران: نشر دانشگاه علامه طباطبائی، چاپ اول.
  10. خالقی، علی (1397). نکته‌ها در قانون آیین دادرسی کیفری. تهران: شهر دانش، چاپ یازدهم.
  11. خدابخشی، عبدالله (1390). مسئولیت مدنی ناشی از حوادث رانندگی و تحولات آن در حقوق ایران. مجله حقوقی دادگستری، 75 (74): 103- 128.
  12. خدابخشی، عبدالله (1383). بررسی ماده 10 قانون بیمه اجباری. مجله قضاوت، 8 (29): 33-40.    
  13. خدابخشی، عبدالله (1396). حقوق بیمه و مسئولیت مدنی. تهران: شرکت سهامی انتشار، چاپ اول.
  14. خدابخشی، عبدالله (1392). تمایز بنیادین حقوق مدنی و حقوق کیفری. تهران: شهردانش، چاپ دوم.
  15. خدابخشی، عبدالله (1389). جبران خسارت کارگران در نظام مسئولیت مدنی. تهران: شرکت سهامی انتشار، چاپ اول.
  16. رفیعی، پیمان؛ جعفری، رضا (1392). تأملی بر وضعیت نهادهای مشابه «صندوق تأمین خسارات بدنی» در سایر کشورها (در راستای جبران خسارات ناشی از سوانح رانندگی). تازه‌های جهان بیمه، 7 (189): 4- 19.
  17. شیرازی، سید محمد حسینی (1423). فقه العولمه. بیروت: مؤسسه الفکر الاسلامی.
  18. فرهانی، احمد (1394). مسئولیت مدنی ناشی از سوانح وسایل نقلیه موتوری زمینی و بیمه آن با تأکید بر قانون جدید بیمه اجباری و رویه قضایی. پایان‌نامه دکتری دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه خوارزمی.
  19. کاتوزیان، ناصر؛ ایزانلو، محسن (1397). مسئولیت مدنی: جلد سوم (بیمه مسئولیت). تهران: گنج دانش، چاپ اول.
  20. کاتوزیان، ناصر؛ جنیدی، لعیا؛ غمامی، مجید (1381). مسئولیت مدنی ناشی از حوادث رانندگی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران، چاپ دوم.
  21. گیلانی، نجفی، میرزا حبیب‌الله رشتی (1401). کتاب القضاء. جلد اول، قم: مطبعه الخیام.
  22. لارگیه، ژان (1378). آیین دادرسی کیفری فرانسه. ترجمه حسن کاشفی اسمعیل زاده، تهران: گنج دانش، چاپ اول.
  23. مرادی، علی؛ رحمانی، خالد؛ هوشمندی شجاع، مصطفی؛ رحیمی سپهر، حسن؛ خورشیدی، علی (1395). مروری بر وضعیت حوادث رانندگی در ایران در مقایسه با سایر کشورها. مجله پزشکی قانونی ایران، 22 (1): 45- 53.
  24.  مغنیه، محمدجواد (1421). فقه الامام صادق علیه‌السلام. جلد ششم، قم: مؤسسه انصاریان.
  25. مهدوی، ابراهیم (1342). ضرر و زیان ناشی از جرم. مجله کانون وکلا، 15 (83): 1-31.
  26. هرمزی، خیرالله (1393). توسعه صلاحیت یا صلاحیت تبعی. فصلنامه پژوهش حقوق خصوصی، 2 (6): 161- 193.
  27. هرمزی، خیرالله؛ مؤذن زادگان، حسنعلی؛ علوی، سید حجت (1397). ماهیت و آثار طرح دعوای مدنی در محاکم کیفری. مجله حقوق کیفری، 6 (22): 285- 320.
  28. یزدانیان، علیرضا (1395). قواعد عمومی مسئولیت مدنی با مطالعه تطبیقی در حقوق فرانسه. جلد دوم، تهران: میزان، چاپ اول.
  29. اداره حقوقی قوه قضائیه (1393). نظرات مشورتی اداره حقوقی قوه قضائیه. ماهنامه دادرسی، 17 (103): 67- 68.

منابع لاتین.

  1. Bowdre, Karon (1993). Conflicts of Interest between Insurer and Insured: Ethical Traps for the Unsuspecting Defense Counsel. American Journal of Trial Advocacy, vol. 17, No. 1, pp. 101-150.
  2. H. Kobayashi, Bruce; S. Parker, Jeffrey (2000). Civil Procedure: General Economic Analysis. George Mason Law & Economics Research Paper, No. 07-42, pp 1-27.
  3. Henzelin, Marc; Rordorf, Héloïse (2014). When Does the Length of Criminal Proceedings Become Unreasonable According to the European Court of Human Rights. New Journal of European Criminal Law, Vol. 5, pp. 78- 109.
  4. Randall, Susan (1996). Redefining The Insurer’s Duty to Defend. Connecticut Insurance Law Journal, No. 2, pp 221 -266.

نامه به سردبیر


سردبیر نشریه پژوهشنامه بیمه، هرگونه پیشنهاد و انتقاد دیگر نویسندگان و خوانندگان را در خصوص نقد و بررسی این مقاله مندرج در سامانه نشریه را ظرف مدت 3 ماه از تاریخ انتشار آنلاین مقاله در سامانه و قبل از انتشار چاپی نشریه، به منظور اصلاح و نظردهی امکان پذیر نموده است.، البته این نقد در مورد تحقیقات اصلی مقاله نمی باشد.
توجه به موارد ذیل پیش از ارسال نامه به سردبیر لازم است در نظر گرفته شود:
[1] نامه هایی که شامل گزارش آماری، واقعیت ها، تحقیقات یا نظریه پردازی ها هستند، لازم است همراه با منابع معتبر و مناسب همراه باشد، اگرچه ارسال بیش از زمان 3 نامه توصیه نمی گردد.
[2] نامه هایی که بجای انتقاد سازنده به ایده های تحقیق، مشتمل بر حملات شخصی به نویسنده باشند، توجه و چاپ نمی شود.
[3] نامه ها نباید بیش از 300 کلمه باشد.
[4] نویسندگان نامه لازم است در ابتدای نامه تمایل یا عدم تمایل خود را نسبت به چاپ نظریه ارسالی نسبت به یک مقاله خاص اعلام نمایند.
[5] به نامه های ناشناس ترتیب اثر داده نمی شود.
[6] شهر، کشور و محل سکونت نویسندگان نامه باید در نامه مشخص باشد.
[7] به منظور شفافیت بیشتر و محدودیت حجم نامه، ویرایش بر روی آن انجام می پذیرد.


 

CAPTCHA Image