نوع مقاله : مقاله علمی

نویسندگان

• سجاد درزی رامندی ¹
• روح اله شهنازی ²
• مینا ابوترابی ³
• لیلی نیاکان ⁴
• زهرا کاوسی ⁵

¹ گروه اقتصاد سلامت (اقتصاد بهداشت)، دانشکدۀ مدیریت و اطلاع‌رسانی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی شیراز، فارس، ایران

² گروه اقتصاد، دانشکدۀ اقتصاد، دانشگاه شیراز، فارس، ایران

³ گروه اقتصاد سلامت (اقتصاد بهداشت)، دانشکدۀ مدیریت و اطلاع‌رسانی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی کرمان، کرمان، ایران

⁴ پژوهشکده بیمه، تهران، ایران

⁵ گروه مدیریت، مرکز تحقیقات مدیریت سلامت و منابع انسانی، دانشکدۀ مدیریت و اطلاع‌رسانی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی شیراز، فارس، ایران

چکیده

فروش خدمات غیرضروری به بیماران، فشار زیادی را به سازمان‌های بیمه‌ای وارد می‌آورد. این مطالعه با هدف بررسی تأثیر افزایش رقابت پزشکان و به ‌تبع آن، افزایش تقاضای القایی بر مخارج سلامت انجام شد. این مطالعه، کاربردی و از نوع توصیفی– تحلیلی است که با استفاده از داده‌های پانلی در یک دورۀ زمانی هشت‌ساله (1385-1392) انجام شد. پس از انجام آزمون‌های اقتصادسنجی متناسب، درنهایت مدل با استفاده از آزمون دریسکول– کارای برآورد شد. طبق نتایج، با افزایش نسبت سرانۀ پزشکان، مخارج بهداشت و درمان در یک معادلۀ درجۀ سه افزایش یافته و در این صورت، فرضیۀ تقاضای القایی مبنی‌ بر تأثیرگذاری افزایش عرضۀ پزشک بر مخارج سلامت در ایران طی سال‌های مطالعه پذیرفته می‌شود. طبق این یافته با افزایش یک‌درصدی نسبت پزشکان به جمعیت، مخارج بهداشت و درمان به میزان 38/0 درصد افزایش می‌یابد. با توجه به وجود رابطۀ معنی‌دار بین سرانۀ پزشک به جمعیت و هزینه‌های سلامت و همچنین نقطۀ تغییر تقعر تابع به‌دست‌آمده، به‌ نظر می‌رسد، تصمیم‌گیران در این حوزه همچون بیمه‌های درمان، به‌عنوان خریدار خدمات می‌بایست به کنترل این موضوع در ‌این بیمه‌نامه‌ها توجه بیشتری کنند.

کلیدواژه‌ها

• تقاضای القایی
• بیمۀ درمان
• نسبت پزشک به جمعیت
• هزینۀ بهداشت و درمان خانوار
• داده‌های پانلی

عنوان مقاله [English]

Physician-induced demand hypothesis in Iran: Impact of the physician density on treatment costs

نویسندگان [English]

• S. Darzi Ramandi ¹
• R. Shahnazi ²
• M. Aboutorabi ³
• L. Niakan ⁴
• Z. Kavosi ⁵

¹ Department of Health Economics, Faculty of Medical Information and Management, Shiraz University of Medical Sciences, Fars, Iran

² Department of Economics, Faculty of Economics, Shiraz University, Fars, Iran

³ Department of Health Economics, Faculty of Medical Information and Management, Kerman University of Medical Sciences, Kerman, Iran

⁴ Insurance Research Institute, Tehran, Iran

⁵ Department of Management, Health and Human Resources Management Research Center, Faculty of Medical Information and Management, Shiraz University of Medical Sciences, Fars, Iran

چکیده [English]

Selling unnecessary services to patients puts a lot of pressure on insurance companies. This study was conducted with the aim of investigating the effect of the increase in the competition of doctors and, as a result, the increase in induced demand on health expenditures. This study is applied and of a descriptive-analytical type, which was conducted using panel data in an eight-year period (1385-1392). After performing appropriate econometric tests, finally the model was estimated using the Driscoll-Karay test. According to the results, with the increase in the ratio of doctors per capita, health care expenses increased in a third-order equation, and in this case, the induced demand hypothesis that the increase in the supply of doctors affects health expenses in Iran during the years of study is accepted. According to this finding, with a 1% increase in the ratio of doctors to the population, healthcare expenses increase by 0.38%. Considering the existence of a significant relationship between the physician per capita and the population and health costs, as well as the point of change of the concavity of the obtained function, it seems that the decision makers in this field, such as medical insurance, as the buyer of services, should pay more attention to the control of this issue in these insurance policies.

کلیدواژه‌ها [English]

• Induced Demand
• Health Insurance
• Physician Density
• Health Care Costs
• panel data