فصلنامه علمی

نوع مقاله : مقاله علمی

نویسندگان

گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

هدف: کشاورزان خرده مالک در مواجه با حوادث زیان­بار طبیعی بسیار آسیب­پذیر هستند و بیمه محصولات کشاورزی ابزاری برای مدیریت ریسک و حمایت از آنان در برابر مخاطرات است که می­تواند حیات تولید زراعی را در کشور تضمین کند. بنابراین، مطالعه حاضر با هدف شناسایی و اولویت‌بندی راهبردهای مطلوب توسعه بیمه محصولات کشاورزی انجام شده است.
روش‌شناسی: این تحقیق به لحاظ روش از نوع ‌توصیفی- تحلیلی و ‌از نظر هدف از نوع تحقیقات کاربردی- توسعه‌ای است. نمونه آماری مورد مطالعه شامل 160 نفر از کشاورزان بیمه­شده و ‌بیمه­نشده بود. همچنین، از پرسشنامه برای گردآوری داده­ها استفاده شد و‌ داده­های گردآوری شده با دو ابزار مدیریت استراتژیک SWOT و QSPM تجزیه­وتحلیل شدند.
یافته­ها: نتایج نشان داد استراتژی‌های «تدافعی»، ‌استراتژی‌های بهینه برای گسترش بیمه کشاورزی در بین کشاورزان خرده مالک‌ است. همچنین، به کمک ماتریس برنامه‌ریزی استراتژیک کمی، راهبرد کانونی «تبیین علمی موانع توسعه بیمه کشاورزی و تقویت تحقیقات علمی درخصوص عوامل موثر بر پذیرش بیمه از سوی بهره‌برداران خرده مالک» با امتیاز 5/4 معرفی گردید.
نتیجه‌گیری: ‌با استفاده از راهبردهای ارائه شده و عمل به پیشنهادهای اجرایی این ‌پژوهش می­توان در جهت کاهش نقاط ضعف ‌و جلوگیری از تهدیدها عمل نمود و بیمه محصولات کشاورزی در میان کشاورزان خرده مالک را توسعه داد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Strategies for the promotion of agricultural insurance among smallholder farmers (A case study of Tabadakan dehestan, Mashhad county)

نویسندگان [English]

  • M. Ghasemi
  • A. Davarzani

Department of Geography and Rural Planning, Dr. Ali Shariati Faculty of Literature and Humanities, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran

چکیده [English]

Objective: Agricultural insurance is a risk management tool for the achievement of production goals, and a mechanism to create a safe environment for agricultural production revenues, to protect farmers against natural disasters, to ensure the sustainability of agricultural practices, and to maintain health, and accreditation mechanism in the agricultural sector. Research shows that agricultural insurance, despite decades of operation in Iran, has not been well received by farmers, especially smallholders, as a mechanism for protection of their products. As such, the level of insurance coverage for horticultural and agricultural products, far from the 50% coverage goal set for the country, is below 20%. Since agriculture is basically a risky economic activity, especially for smallholders, and the purpose of insurance is to promote a sense of security among farmers in a bid to properly and efficiently exploit the production parameters and make investment in new agricultural technologies, it is inevitable to offer strategies that can boost the demand for insurance. Accordingly, the present study aims to identify and prioritize the optimal strategies for the promotion of agricultural insurance among smallholder farmers.
Methodology: This is an applied-developmental research that adopts a descriptive-analytical method. Data analysis was performed using two strategic management tools, SWOT and QSPM. Based on field survey and document analysis, 15 merits and 23 constraints associated with the expansion of agricultural insurance coverage among smallholder farmers were identified. In addition, ideas of 160 farmers with and without insurance were sought using a questionnaire on a five-point Likert scale. Data analysis was performed using SPSS, EXCEL and Arc Gis software. Cronbach's alpha coefficient of the questionnaire was estimated at 0.765, which indicates the good reliability of the research tool.
Results: The final score of the internal and external factors evaluation matrix was computed for farmers with insurance (IFE = 2.329, EFE = 1.801), farmers without insurance (IFE = 2.301, EFE = 1.826), and all respondents in general (IFE = 2.313, EFE = 1.812). "Defensive" strategies were identified as the optimal strategy to promote agricultural insurance among smallholder farmers. Finally, using the quantitative strategic planning matrix, out of 10 strategies presented, "scientific explanation of obstacles to agricultural insurance promotion and sponsoring research on determinants of insurance acceptance by stallholder farmers" was introduced as the main strategy with a score of 4.5.
Conclusion: Considering that more than 60% of agricultural production units in Iran are smallholders, it is crucial to promote agricultural insurance among smallholder farmers using the proposed defensive strategies. In this regard, by overcoming internal flaws such as poor financial status and low income of smallholder farmers, inability to pay insurance premium, unfamiliarity of farmers with the operations and compensation of agricultural products by insurance companies, poor farm management skills, small-sized and scattered lands of famers, and external threats such as climate-related risks, non- competitive nature of agricultural insurance services, and poor quality of damage assessment by agricultural insurance companies, among other things, can contribute to the promotion of agricultural insurance among smallholder farmers.
JEL: Classification: Q01, Q14, Q48, R28, R0, Q10

کلیدواژه‌ها [English]

  • Insurance
  • Agricultural Products
  • Retail Owner
  • SOWT-QSPM
  • Tabadakan District
ابراهیم‌زاده، عیسی و آقاسی‌زاده، عبدالله. (1388). تحلیل عامل مؤثر بر گسترش گردشگری در ناحیه ساحلی چابهار با استفاده از مدل راهبردی SWOT. ‌مطالعات و پژوهش‌های شهری و منطقه‌ای، 1(1)‌‌: 128-107.
ازکیا، مصطفی و ایمانی، علی. (1387). توسعه پایدار روستایی. تهران: انتشارات اطلاعات، چاپ اول.
بلالی، حمید و معتقد، مهسا (1393). مدلسازی رفتار اقتصادی پذیرش بیمه گندم آبی با استفاده از رویکرد تفکر سیستمی تابستان1392. ‌اقتصاد و توسعه کشاورزی، ‌28(2): ‌‌137-125.
ترکمانی، جواد. (1388). بررسی اثرات بیمه محصولات کشاورزی در کاهش ریسک و نابرابری درآمدی بهره برداران: مطالعه موردی در استان فارس. تحقیقات اقتصاد کشاورزی، ‌1(1): 34-17.
تیرایی یاری، ندا. (1381). بررسی عوامل شخصیتی موثر بر نوگرایی در پذیرش طرح بیمه محصولات کشاورزی توسط بهره‌برداران استان خوزستان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد‌ ‌ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس‌.
تیموری، مصطفی.، اصفهانی، سید محمدجعفر.، امرایی، بهزاد و جمشیدی، علیرضا. (1393). عوامل موثر بر پذیرش بیمه برنج در استان ایلام. ‌پژوهش‌های ترویج و آموزش کشاورزی، ‌‌7(3): 11-1.
جوادیان، سیدابوافضل و فرزانه، داریوش. (1383). عملکرد و تجربه‌های بیمه کشاورزی در ایران. دومین همایش علمی بیمه کشاورزی، توسعه و امنیت سرمایه‌گذاری. صندوق بیمه محصولات کشاورزی، تهران، 30 و 31 شهریور.
حیات غیبی، فاطمه و کرباسی، علیرضا. (1392). بهره‌گیری از فرآیند تحلیل شبکه‌ای در اولویت‌بندی راهبرد‌های موثر بر موفقیت صندوق بیمه محصولات کشاورزی: مطالعه موردی استان چهارمحال و بختیاری. ‌روستا و توسعه، ‌16(3): 82-59.
دفتر پژوهش‌های زیربنایی. (1384). گزارش بیمه محصولات کشاورزی در ایران و جهان.
راستگو، حمید و رضوانفر، احمد. (1386). بررسی عوامل موثر در توسعه بیمه محصولات راهبردی کشاورزی در شهرستان خدابنده. اقتصاد کشاورزی و توسعه، ‌15(58): 134-111.
رستمی، فرحناز.، شعبانعلی فمی، حسین.، موحد محمدی، حمید و ایروانی، هوشنگ. (1386). عوامل موثر بر پذیرش بیمه (مطالعه موردی گندمکاران شهرستان هرسین کرمانشاه). اقتصاد کشاورزی و توسعه، ‌15(60): 21-1.
زاهدی، محمدجواد و حسینی کازرونی، محمدرضا. (1383). تجربه بیمه محصولات کشاورزی در آمریکا. مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، دفتر پژوهش‌های زیربنایی.
زاهدی، محمدجواد و حسینی کازرونی، محمدرضا. (1383). چشم‌انداز توسعه و ضرورت ورود به عرصه‌های جدید بیمه کشاورزی. دومین همایش علمی بیمه کشاورزی، توسعه و امنیت سرمایه‌گذاری، صندوق بیمه محصولات کشاورزی، تهران، 14 و 15 دی‌‌‌‌‌‌‌ماه.
سلامی، حبیب‌اله و عین‌اللهی احمدآبادی، محرم. (1380). عوامل موثر بر تمایل کشاورزان چغندر‌کار به خرید بیمه محصولات کشاورزی: مطالعه موردی استان خراسان. ‌همایش بیمه کشاورزی، توسعه و امنیت سرمایه‌گذاری، صندوق بیمه محصولات کشاورزی، تهران، 26 و 27 خردادماه.
شاهنوشی فروشانی، ناصر.، رفیعی دارایی، هادی و عدالتیان، علی. (1390). بررسی عوامل ساختاری و عملکردی موثر بر رضایت بیمه‌گذاران از بیمه محصولات کشاورزی: مطالعه موردی استان خراسان رضوی. اقتصاد کشاورزی، ‌5(1): 121-103.
فال سلیمان، محمود و صادقی، حجت‌اله. (1392). تحلیل توانمندی‌های بخش کشاورزی استان خراسان جنوبی در راستای توسعه‌ی پایدار با استفاده از مدل SWOT‌. ‌جغرافیا و توسعه، 11‌(30): 156-139. ‌
محمودی، ابوالفضل و پیرمرادی، امیرحسین. (1393). بررسی عوامل مؤثر بر پذیرش بیمه توسط شالیکاران در استان مازندران مطالعه موردی شهرستان بابل. اقتصاد کشاورزی و توسعه، ‌22(86):  48-31.
مرادی، فریبا. (1390). نگاهی جامع به مدیریت استراتژیک، تاریخچه مدل‌‌‌‌‌‌‌ها ابزارها مکاتب رویکردها و مفاهیم نوین و نیز اصطلاحات و واژه‌های رایج. تهران: انتشارات سازمان مدیریت صنعتی، چاپ اول.
مظفرامینی، امیرمظفر و رمضانی، مسعود. (1380). بیمه محصولات کشاورزی؛ راهکاری اجتناب‌ناپذیر برای دستیابی به هدف‌های توسعه. همایش بیمه کشاورزی، توسعه و امنیت سرمایه‌گذاری، صندوق بیمه محصولات کشاورزی، تهران، 26 و 27 خردادماه.
Castillo, M. J., Boucher, S. & Carter, M. (2016). Index insurance: Using public data to benefit small-scale agriculture. International Food and Agribusiness Management Review, 19(A): 1-22.
‌Mahul, O., Verma, N. & Clarke, D. (2012). Improving farmers' access to agricultural insurance in India. World Bank Policy Research Working Paper, (5987).
Nesterchuk, Y., Prokopchuk, O., Tsymbalyuk, Y., Rolinskyi, O. & Bilan, Y. (2018). Current status and prospects of development of the system of agrarian insurance in Ukraine. Investment Management & Financial Innovations15(3), 56.
Qingshui, F. & Xuewei, Z. (2010). Development strategies on agricultural insurance under the building of new countryside. Agriculture and Agricultural Science Procedia, 1: 13-23.
Raju, K. V., Naik, G., Ramseshan, R., Pandey, T., Joshi, P., Anantha, K. H. & Kumara Charyulu, D. (2016). Transforming weather index-based crop insurance in India: Protecting small farmers from distress. Status and a Way Forward. Research Report IDC-8. Technical Report. ICRISAT, Patancheru..
Sibiko, K. W., Veettil, P. C. & Qaim, M. (2016). Small farmers’ preferences for weather index insurance: Insights from Kenya. ‌Fifth International Conference, September 23-26.
Zhichkin, K., Nosov, V., Zhichkina, L., Tarakanov, A., Zhenzhebir, V. & Sterlikov, F. (2020). Formalized model of agricultural insurance development strategy as an element of industry management digitalization. ‌IOP Conference Series Materials Science and Engineering 941: 012025.

نامه به سردبیر


سردبیر نشریه پژوهشنامه بیمه، هرگونه پیشنهاد و انتقاد دیگر نویسندگان و خوانندگان را در خصوص نقد و بررسی این مقاله مندرج در سامانه نشریه را ظرف مدت 3 ماه از تاریخ انتشار آنلاین مقاله در سامانه و قبل از انتشار چاپی نشریه، به منظور اصلاح و نظردهی امکان پذیر نموده است.، البته این نقد در مورد تحقیقات اصلی مقاله نمی باشد.
توجه به موارد ذیل پیش از ارسال نامه به سردبیر لازم است در نظر گرفته شود:
[1] نامه هایی که شامل گزارش آماری، واقعیت ها، تحقیقات یا نظریه پردازی ها هستند، لازم است همراه با منابع معتبر و مناسب همراه باشد، اگرچه ارسال بیش از زمان 3 نامه توصیه نمی گردد.
[2] نامه هایی که بجای انتقاد سازنده به ایده های تحقیق، مشتمل بر حملات شخصی به نویسنده باشند، توجه و چاپ نمی شود.
[3] نامه ها نباید بیش از 300 کلمه باشد.
[4] نویسندگان نامه لازم است در ابتدای نامه تمایل یا عدم تمایل خود را نسبت به چاپ نظریه ارسالی نسبت به یک مقاله خاص اعلام نمایند.
[5] به نامه های ناشناس ترتیب اثر داده نمی شود.
[6] شهر، کشور و محل سکونت نویسندگان نامه باید در نامه مشخص باشد.
[7] به منظور شفافیت بیشتر و محدودیت حجم نامه، ویرایش بر روی آن انجام می پذیرد.


 

CAPTCHA Image