سعید اسدی قراگوز؛ علیرضا دقیقی اصلی؛ غدیر مهدوی؛ مرجان دامن کشیده
چکیده
هدف: توسعۀ مالی یکی از مهمترین الزامات رشد اقتصادی بالا و پایدار است که از توسعه در بخش بیمه، بانک و بازار سرمایه حاصل می‌گردد. وجود سیستمی کارا برای تجمیع سرمایه‌های خرد در بخش بانکی و بیمه‌ای و تبدیل آن‌ها به منابع مالی برای سرمایه‌گذاری و تأمین سرمایه در گردش موردنیاز بنگاه‌ها سهم بسیار مهمی در ...
بیشتر
هدف: توسعۀ مالی یکی از مهمترین الزامات رشد اقتصادی بالا و پایدار است که از توسعه در بخش بیمه، بانک و بازار سرمایه حاصل می‌گردد. وجود سیستمی کارا برای تجمیع سرمایه‌های خرد در بخش بانکی و بیمه‌ای و تبدیل آن‌ها به منابع مالی برای سرمایه‌گذاری و تأمین سرمایه در گردش موردنیاز بنگاه‌ها سهم بسیار مهمی در مسیر رشد اقتصاد دارد. در کشورهای توسعه‌یافته بیمههای زندگی در کنار تأمین آتیۀ بیمه‌گذاران، از مهمترین سازوکار‌های جذب نقدینگی راکد در بازار و سوق آن به بازار سرمایه به‌شمار می‌آید؛ متأسفانه در بازارهای نوظهور سهم این نهاد مالی بسیار ناچیز است. هدف اصلی مطالعۀ حاضر شناسایی و بررسی عوامل کلان اقتصادی مؤثر در توسعۀ مالی با تأکید بر توسعۀ بیمههای زندگی است.روش‌شناسی: با بهره‌گیری از رهیافت گشتاورهای تعمیم‌یافته داده‌های تابلویی و سری زمانی بین سال‌های 1985 تا 2016 به بررسی مقایسه‌ای تأثیر توسعۀ بیمههای زندگی در توسعۀ مالی بین کشورهای توسعه‌یافته و ایران می‌پردازد.یافته‌ها: توسعۀ بیمههای زندگی در کشورهای توسعه‌یافته، برخلاف ایران، تأثیر معنی‌داری در توسعۀ مالی گذاشته است که نشانگر توسعه نیافتن بیمههای زندگی در صنعت بیمۀ ایران است. تأثیر مخارج مصرفی دولت در توسعۀ مالی در ایران، برخلاف کشورهای توسعه‌یافته، مثبت است و تأثیر نرخ تورم در توسعۀ مالی در ایران برخلاف کشورهای توسعه‌یافته معنی‌دار بوده است. در میان متغیر‌‌‌‌های بررسی‌شده برای کشورهای توسعه‌یافته، به‌ترتیب، حجم تجارت، مخارج مصرفی دولت، درآمد سرانه و توسعۀ بیمههای زندگی بیشترین تأثیر را در توسعۀ مالی گذاشته است. ولی در ایران، به‌ترتیب، مخارج مصرفی دولت، تورم و بیمههای زندگی بیشترین تأثیر را در توسعۀ مالی گذاشته است.نتیجه‌گیری: نتایج نیز حاکی از آن است که تأثیر بیمههای زندگی در توسعۀ مالی بیشتر از بیمههای غیرزندگی است و از طرفی با توجه به نتایج پژوهش حاضر، بیمههای زندگی به‌علت سهم پایینی که در پرتفوی شرکت‌های بیمه دارند، برخلاف کشورهای توسعه‌یافته، تأثیر معنی‌دار ضعیفی در توسعۀ مالی در بخش بانکی می‌گذارند. نتایج نهایی نشان می‌دهد که فرضیۀ اول تحقیق، «توسعۀ بیمههای زندگی تأثیر معنی‌داری در توسعۀ مالی در کشورهای توسعه‌یافته گذاشته است»، تأیید می‌شود، اما فرضیۀ دوم تحقیق، «توسعۀ بیمههای زندگی تأثیر معنی‌داری در توسعۀ مالی در ایران گذاشته است»، با سطح معنی‌داری پایین تأیید می‌گردد.
